नवी दिल्ली : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भारताला जागतिक कौशल्य केंद्र म्हणून स्थान देण्याच्या दूरदर्शी उद्दिष्टाच्या अनुषंगाने, नॅशनल स्किल डेव्हलपमेंट कॉर्पोरेशन (एनएसडीसी) ने अलीकडेच ओसाका आणि टोकियो या प्रमुख शहरांमध्ये दोन बिझनेस मॅचमेकिंग सेमिनारचे आयोजन केले. जागतिक नोकरीच्या बाजारपेठेतील भारतीय उमेदवारांच्या अफाट क्षमतेबद्दल भागधारक आणि उद्योगातील नेत्यांना प्रबोधन करण्यासाठी या सेमिनारांनी एक महत्त्वपूर्ण व्यासपीठ म्हणून काम केले.
जपान इंटरनॅशनल ट्रेनी अँड स्किल्ड वर्कर को-ऑपरेशन ऑर्गनायझेशन (जितको) आणि भारतीय दूतावास यांच्या सहकार्याने आयोजित करण्यात आलेल्या या सेमिनारचा एक प्राथमिक उद्देश भारतीय पाठवणाऱ्या संस्था (एसओ) ची दृश्यमानता वाढवणे आणि आकर्षक मूल्य प्रस्ताव अधोरेखित करणे होता. जपानमधील कुशल कामगारांची कमतरता दूर करण्यासाठी भारत मोठी मदत देतो.
सेमिनारना कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (एमएसडीई), परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालय (एमईए) आणि भारतातील जपानच्या दूतावासासह प्रमुख सरकारी संस्थांकडून मोलाचा पाठिंबा मिळाला. हे सेमिनार विशेषत: दोन उल्लेखनीय सरकार-दर-सरकार उपक्रमांभोवती केंद्रित होते: ऑक्टोबर २०१७ मध्ये सुरू केलेला तांत्रिक इंटर्निंग ट्रेनिंग प्रोग्राम (आयटीआयपी), आणि जानेवारी २०२१ मध्ये स्थापित केलेला स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर (एसएसडब्ल्यू) कार्यक्रम. कार्यक्रमात, विविध संस्थांचे प्रतिनिधीत्व करणारे प्रतिनिधी होते. यात जपानी पर्यवेक्षक संस्था (एसव्हीओ) आणि अंमलबजावणी संस्था (आयओएस) यांच्याशी सहयोग करण्यासाठी भारतीय स्टेकहोल्डर ऑर्गनायझेशन (एसओएस) साठी एक प्रभावी व्यासपीठ तयार करणे समाविष्ट होते.
जपानी आणि भारतीय संस्थांमधून प्रत्येकी ४५ हून अधिक सहभागी आणि ओसाकामधील ४० कंपन्या सहभागी झाल्या होत्या. या कार्यक्रमाला उपस्थित असलेले मान्यवर श्री अनिल कुमार रातुरी, कॉन्सुल हेड ऑफ चान्सरी, कॉन्सुलेट जनरल ऑफ इंडिया, ओसाका कोबे, श्री मसातो कुमे, उपमहाव्यवस्थापक आंतरराष्ट्रीय व्यवहार विभाग, जितको, श्री मसातो कुमे, उपमहाव्यवस्थापक श्री. आंतरराष्ट्रीय व्यवहार विभाग, जितको आणि श्री नितीन कपूर, महाव्यवस्थापक, मुख्य कार्यकारी अधिकारी कार्यालय आणि धोरण आणि श्री अंशुल सिंघल, उप महाव्यवस्थापक, एनएसडीसी उपस्थित होते. यावेळी श्री भूपेंद्र सिंग, उपसचिव, ओआयए विभाग, परराष्ट्र मंत्रालय आणि श्रुती पांडे, उपसंचालक, आंतरराष्ट्रीय सहयोग, कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय, भारत सरकार देखील सामील झाले होते.
टोकियोमध्ये, इव्हेंटमध्ये ४० कंपन्या आणि १७ भारतीय पाठवणाऱ्या संस्थांमधील ५०+ सहभागींसह प्रभावशाली सहभाग दिसून आला. या कार्यक्रमाला समर्पित एनएसडीसी इंडिया संघासह भारतीय दूतावास, एनआयएसीओ आणि झेनकेनमधील प्रमुख पाहुणे देखील होते. मान्यवरांमध्ये, ज्यांनी आपल्या उपस्थितीने आनंद दिला ते म्हणजे संजीव मनचंदा, प्रथम सचिव, भारतीय दूतावास, भारतातील मानव संसाधनांवर सादरीकरण, श्री भूपेंद्र सिंग,
उपसचिव, ओआए विभाग, परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालय (आभासी), श्री शिम्पेई सुगिउरा,कार्यकारी उपाध्यक्ष, जितको, श्री नितीन कपूर, महाव्यवस्थापक, सीईओ कार्यालय आणि धोरण, श्री इसामू कोयामा, सल्लागार, एनएसडीसी आणि श्री अंशुल सिंघल, उप महाव्यवस्थापक, एनएसडीसी. निफ्को इंक, फोर्थ व्हॅली, झेनकेन कॉर्पोरेशन इत्यादी जपानी कॉर्पोरेट्स आणि भर्ती एजन्सी देखील सेमिनारमध्ये सहभागी झाल्या होत्या.
या उपक्रमाचे कौतुक करताना, एनएसडीसी इंटरनॅशनलचे सीईओ आणि एमडी, श्री वेदमणि तिवारी म्हणाले, “आमचा ठाम विश्वास आहे की भारतामध्ये जागतिक स्तरावर कुशल कामगारांच्या गरजांमध्ये लक्षणीय योगदान देण्याची क्षमता आहे.”
आमचे उमेदवार जपानमधील विविध उद्योगांच्या मागण्या पूर्ण करण्यासाठी सज्ज आहेत आणि सहयोगी प्रयत्नांद्वारे आम्ही प्रतिभेची अखंड देवाणघेवाण सुनिश्चित करू शकतो. भारत आणि जपानमधील ही भागीदारी परस्पर वाढ आणि विकासासाठी खूप मोठे वचन देते आणि आम्ही जागतिक रोजगार बाजारात मजबूत, फलदायी नातेसंबंध वाढवण्यासाठी वचनबद्ध आहोत.” सेमिनार दरम्यान, टीआयटीपी कार्यक्रमांच्या काही लाभार्थ्यांनी तज्ञांना समजून घेण्यास मदत करण्यासाठी त्यांचे अनुभव शेअर केले. श्रमिक बाजार पुरवठा आणि मागणी, शिकलेले धडे आणि सर्वोत्तम पद्धतीवर चर्चा करण्यात आली. यामुळे सार्वजनिक आणि खाजगी भागधारकांमध्ये अधिक चांगला संवाद साधला गेला.
भारत आणि जपानने विविध कौशल्य विकास उपक्रमांवर सहकार्य केले आहे, जसे की भारत-जपान कौशल्य विकास परिषद, जे व्यावसायिक शिक्षण, प्रशिक्षण आणि मानव संसाधन विकासामध्ये सहकार्याला प्रोत्साहन देते. २०१६ मध्ये, राष्ट्रांनी ३०,००० व्यक्तींना १० वर्षांहून अधिक काळ जपानी शैलीतील उत्पादन कौशल्ये आणि पद्धतींचे प्रशिक्षण देण्यासाठी “मॅन्युफॅक्चरिंग स्किल ट्रान्सफर प्रमोशन प्रोग्राम” करारावर स्वाक्षरी केली. पस्तीस जपान-इंडिया इन्स्टिट्यूट फॉर मॅन्युफॅक्चरिंग (जेआयएम) आणि ११ जपानीज एन्डोज (जेआयएम) भारतातील विविध राज्यांमध्ये स्थापन करण्यात आले आहेत.
२०१७ मध्ये, कौशल्य विकास क्षेत्रात भारत आणि जपान यांच्यातील द्विपक्षीय सहकार्याचा लक्षणीय विस्तार करण्यासाठी टीआयटीपी एमओसीवर स्वाक्षरी करण्यात आली. कार्यक्रमांतर्गत, भारतातील निवडक उमेदवारांना जपानमध्ये तीन ते पाच वर्षांची इंटर्नशिप करावी लागते, त्यानंतर त्यांना भारतात परतणे आणि त्यांनी जपानमध्ये घेतलेल्या कौशल्यांचा वापर करणे आवश्यक आहे.
त्याचप्रमाणे एप्रिल २०१९ मध्ये जपान सरकारने ‘स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर’ सुरू केला होता, ज्या अंतर्गत इच्छुक भारतीय तरुण जपानमध्ये नोकरी करू शकतात आणि राहू शकतात. जपानमध्ये विशिष्ट कौशल्य आणि कौशल्यांसह परदेशी मानव संसाधन स्वीकारून जपानमधील तीव्र कामगार टंचाई दूर करण्यासाठी जपानने ‘स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर’ सादर केले. जुलै २०२२ पर्यंत, जपानने भारतासह १५ राष्ट्रांसह एसएसडब्ल्यू मेमोरँडम ऑफ कोऑपरेशन (एमओसी) वर स्वाक्षरी केली आहे. भारत आणि जपान यांच्यात ‘स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर’च्या अंमलबजावणीसाठी जानेवारी २०२१ मध्ये भारत आणि जपानने सहकार्य करारावर स्वाक्षरी केली.
एनएसडीसी इंटरनॅशनल, एनएसडीसीची १००% उपकंपनी, रोजगाराच्या संधींना चालना देण्यासाठी आणि आर्थिक विस्ताराला चालना देण्याच्या उद्देशाने कौशल्य विकास आणि प्रशिक्षण उपक्रमांना सुविधा देणार्‍या क्षेत्रांच्या सर्वसमावेशक सूचीची पूर्तता करत आहे. त्यात वस्त्रोद्योग, आरोग्यसेवा, बांधकाम, आदरातिथ्य आणि रेल्वे यांचा समावेश आहे. कौशल्य विकासामध्ये भारत आणि जपानचे संयुक्त उपक्रम त्यांच्या राष्ट्रीय सीमांच्या पलीकडे आहेत. ते दोघेही त्यांच्या भागीदारीचा मध्यवर्ती आधारस्तंभ म्हणून आंतरराष्ट्रीय गतिशीलता वाढवण्याची सामायिक दृष्टी स्वीकारतात. आव्हानांचा सामना करण्यासाठी आणि 21 व्या शतकातील संधींचा फायदा घेण्यासाठी जागतिक स्तरावर सक्षम कार्यशक्ती ही सर्वोपरि आहे या दृढ विश्वासावर या सामूहिक दृष्टीचे मूळ आहे.
